Interview Hoogleraar Tessa Roseboom
Toegankelijke kinderopvang
‘Gun alle kinderen een goede start’
Ook in Nederland maakt het uit waar je wiegje heeft gestaan voor de kansen die je krijgt in het leven. Daarom pleit hoogleraar Tessa Roseboom tijdens haar presentatie op de NOT 2023 voor goede en toegankelijke kinderopvang. Zo kunnen alle kinderen een goede start krijgen om zich te ontwikkelen.
“De omgeving waarin je opgroeit bepaalt voor een groot deel je ontwikkelingskansen. De vraag is: ‘worden daar je vaardigheden en talenten waarmee je je verder ontwikkelt aangesproken?’, stelt Tessa. Ze is hoogleraar Vroege Ontwikkeling en Gezondheid aan de Universiteit van Amsterdam. “Jonge kinderen ontwikkelen zich enorm snel. Een stimulerende omgeving helpt kinderen hun talenten en potentie te ontwikkelen. Die stimulering krijgen ze door met andere kinderen te communiceren en te spelen en door te leren om vriendjes te maken, om voorgelezen te worden en met elkaar te zingen. Kinderen tussen de 0 en 4 jaar kunnen nog zo’n liefdevolle verzorging krijgen, als ze veel minder gestimuleerd worden dan hun leeftijdsgenootjes, beginnen ze op de basisschool met een achterstand.”
Woordenschat Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat kinderen die opgroeien met weinig woorden, op school starten met maar de helft van de woordenschat van kinderen die de eerste levensjaren in een taalrijke omgeving verkeren. “Voor deze laatste groep is het veel gemakkelijker om duidelijk te maken wat ze willen, waar ze last van hebben en hoe ze zich voelen. Als je gemakkelijk contact kunt maken met anderen, geeft dat zelfvertrouwen. Je wordt gehoord. Terwijl kinderen die hun communicatieve vaardigheden veel minder oefenen, ook minder snel gehoord worden. Een vicieuze cirkel, waardoor de verschillen steeds groter worden”, legt Tessa uit.
"De omgeving waarin je opgroeit bepaalt voor een groot deel je ontwikkelingskansen"
Ongelijkheid verkleinen Om kinderen gelijke kansen te bieden, vindt Tessa dat de kinderopvang van 0 tot 4 jaar in ons land veel toegankelijker moet zijn. “We moeten alle kinderen goede kinderopvang gunnen”, stelt ze. “Ik pleit er niet voor dat ieder kind naar de kinderopvang moet. Wel moeten we ons realiseren dat vaardigheden die je jong aanleert, positief uitwerken op de samenleving als geheel. Kinderopvang is zeker niet alleen een plek waar we kinderen naartoe brengen omdat de ouders moeten werken om de economie draaiende te houden. Kinderopvang heeft de potentie om de ongelijkheid in Nederland te verkleinen. Als we goede kinderopvang leveren, heeft het kind daar zelf wat aan. En op termijn heeft de hele maatschappij daar baat bij. Als samenleving moeten we veel meer investeren aan de basis, in plaats van repareren als de ongelijkheid al ontstaan is en eigenlijk al niet meer te repareren is.”
Meer waardering “Mijn wens is dat we ons veel meer realiseren dat een goede start van het leven de basis is waarop we de rest van ons leven bouwen”, zegt Tessa. “Naast goede kinderopvang gaat het ook om betere ondersteuning en faciliteiten voor jonge ouders. Én meer waardering voor de pedagogisch medewerkers en kinderopvang in het algemeen. Zij zijn heel belangrijk in de ontwikkeling van jonge kinderen en dragen daardoor enorm bij aan het creëren van gelijke kansen! Hoe relevant het is wat je doet voor jonge kinderen en hoe groot die effecten zijn op de langere termijn laat ik - wetenschappelijk onderbouwd en met cijfers gestaafd - zien tijdens mijn presentatie op de NOT.”
Tekst: Brigitte Bloem Foto: Jan Pieter Keller
Waar op de beurs?
Hal 1 Academie 01 'Voor ontwikkeling én groei' Gelijk goed beginnen: het belang van de eerste 1000 dagen
Zaterdag 28 januari
13.30 tot 14.15 uur