Interview Gino Camp


Hybride onderwijs: niet doel- maar toolgericht

Ineens was de term er: hybride onderwijs. In het middelbaar beroepsonderwijs is het begrip al langer in zwang en staat daar voor leren op school, in combinatie met leren op een stage- of werkplek. Inmiddels is de betekenis verruimd naar onderwijs op een mix van locaties: op school, thuis, op de stage- of werkplek, en is de term onderwijsbreed in gebruik. De coronacrisis gaf leren vanuit huis, en dan vooral online, een flinke impuls. Een onderwijsinstelling die daar van oudsher veel ervaring mee heeft, is de Open Universiteit (OU). Gino Camp (zie kader) deelt op de NOT zijn kennis over hybride onderwijs.

Tekst: Brigitte Bloem

‘Laat je niet gek maken door alle technologische mogelijkheden, maar laat je leiden door je onderwijsdoelen’, vat Gino de hoofdboodschap van zijn NOT-presentatie samen. ‘Als leraar heb je met je onderwijs een bepaald doel. Vervolgens bepaal je welke didactische bouwstenen je wilt inzetten om dat doel te bereiken’, legt hij uit. ‘Zijn leraar en leerling niet op dezelfde locatie, dan kan de invulling van die didactische bouwstenen anders zijn. Je zoekt dus passende didactiek bij jouw leerdoel en dat vertaal je vervolgens naar jouw leeromgeving, online of offline. Maar het doel van je onderwijs staat altijd centraal.’ Wat volgens Gino nu soms gebeurt, is dat er toolgericht gewerkt wordt, in plaats van doelgericht. De tool wordt belangrijker dan het doel en dan gaat het alleen nog maar over de techniek en wat je daarmee kunt, maar niet of je het nodig hebt om je doel te bereiken.

Valkuil ‘Tijdens de sluiting van de schoolgebouwen kwamen onderwijsprofessionals regelmatig in deze valkuil terecht, zeker in het begin’, aldus Gino. ‘Het risico was dat leraren vooral bezig waren om uit te zoeken hoe alle knoppen en functionaliteiten bij Teams of Zoom werkten en hun onderwijsdoelen even uit het oog verloren. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat de beste didactiek voor het bereiken van een bepaald onderwijsdoel, is dat je je leerlingen of studenten thuis opdrachten op papier laat doen. Als leraar moet je daar de goede keuzes in maken, gebaseerd op je kennis van didactiek en het leerproces. Dat is een stap waar we nu veel meer mee bezig moeten gaan, nu de ergste paniek voorbij is.’

Inspiratie en tips op NOT ‘Je offline les kun je niet één op één kopiëren naar een online les’, vervolgt Gino. ‘Het menselijk werkgeheugen is beperkt. Online is dat nog lastiger, omdat leerlingen snel afgeleid kunnen zijn, bijvoorbeeld door hun telefoon die naast de laptop ligt. Je moet ze met je didactiek daarom meer uitdagen.’ Gino adviseert om online maximaal zeven minuten achter elkaar te praten. ‘Geef je leerlingen vervolgens een opdracht, houd een poll of activeer ze op een andere manier.’ Gino hoopt de deelnemers aan zijn NOT-sessies te inspireren om vooral op zoek te gaan naar goed onderbouwde, didactische mogelijkheden waarmee je leerlingen of studenten hybride onderwijs kunt bieden.’

Wie is Gino Camp?

Gino Camp is cognitief psycholoog en universitair hoofddocent aan de OU. Hij doet onderzoek naar wat er precies gebeurt in een leerproces en hoe je daar didactisch zo goed mogelijk bij aansluit. Hoe zit het geheugen in elkaar en wat draagt er allemaal aan bij dat je informatie goed kunt onthouden, verwerken en integreren in bestaande voorkennis? Hoe zorg je er vervolgens voor dat we alle beschikbare kennis over hoe we leren kunt vertalen naar effectieve didactiek? En wat betekent dat in een online setting? Lees meer over hybride onderwijs op wijzelessen.nu De Open Universiteit biedt leraren po en vo regelmatig webinars en online cursussen aan over online didactiek: ou.nl

Waar op de beurs? Bouwstenen voor effectieve online didactiek Hal 3, Studielokaal 2

30 november 11.30 uur 30 november 14.30 uur